“Den Haag, 27 sept. Alle Nederlanders moeten bij de eerstvolgende verkiezingen weer met het rode potlood en papieren biljetten gaan stemmen. Dat zei staatssecretaris Bijleveld (Binnenlandse Zaken, CDA) vandaag.” [1]
Door de inzet van de "Wij vertrouwen stemcomputers niet" coalitie [2], zal het voor de meeste van ons even wennen zijn, want het stemmen zal niet meer gaan met de stemcomputers, maar met potlood en papier. Als deze machines niet betrouwbaar genoeg zijn, dan moeten ze natuurlijk niet gebruikt worden. Persoonlijk ben ik voor een Open Source machine, want dan is de controleerbaarheid het hoogst, maar van de meeste gecontroleerde en geijkte meetinstrumenten is het inwendige ook niet gecontroleerd en met een flinke magneet ernaast werken deze ook meestal niet meer zo nauwkeurig.
De vraag is natuurlijk of het stemmen met het rode potlood eigenlijk wel betrouwbaarder en eerlijker is.
Het potlood. Het is altijd rood. Er zijn ook verschillende partijen die zich met rood identificeren en dit ook gebruiken in hun campagnes. Doordat het potlood ook rood is, zou je als stemmer hierdoor beïnvloed kunnen worden. Het alleen maar beschikbaar stellen van een rood potlood is dan ook strijdig met het verbod op het promoten van partijen in de stembureaus.
Naast het verbieden van het gebruik van rood door partijen of het toestaan van partij promotie in het stembureau, is er een veel eenvoudiger oplossing.
Laat de kiezer de kleur van zijn potlood kiezen! Natuurlijk moeten alle partijkleuren wel aanwezig zijn. Dan kan je zelf kiezen met welke kleur je op welke partij gaat stemmen. Zo kunnen we dan eindelijk groen stemmen. Wie richt er een roze partij op?
Er moet wel een commissie zijn die de afweging doet tussen de door een partij gebruikte kleur en de leesbaarheid bij het tellen van de stemmen.
Er is nog meer over het potlood. De punt kan scherp, bot of nietszeggend zijn. Net zo als partijen. Hoewel een potlood met aan de ene kant een scherpe punt en aan de andere kant een botte punt voor de hand ligt, is het wel gelijk een verwijzing naar draaikonten.
Er zijn voldoende juridische maatregelen mogelijk om de eerlijkheid van het met potlood stemmen te verhogen. Zoals een kort gedingetje tegen de kiesraad voor meer kleuren potloden, een proces verbaal laten opmaken tijdens stemmen bij voorzitter van het stemburo of er een punt van maken bij de openbare bijeenkomst na het tellen van de stemmen.
Naast het potlood kunnen het gebruikte papier en de gebruikte inkt en het tel proces de betrouwbaarheid en dus de eerlijkheid van het stemmen beinvloeden. Maar het verplichte orde potlood kan toch echt niet meer in deze tijd.
Naschrift:
Het lijkt er op dat over een paar jaar het stemmen weer elektronisch gaat worden, maar dan met een papieren tussenstap. Je zal dus eerst je keuze moeten maken op een stemmachine, deze print je keuze uit, je doet dit briefje na controle in een stembus en de uiteindelijke telling gebeurd door een telmachine. Deze stemmachine zal de stembriefjes netjes automatisch tellen door gebruikt te maken van tekstherkenning.
Persoonlijk betwijfel ik of hiermee de feitelijke fout gevoeligheid nu eigenlijk echt afneemt. Maar het is natuurlijk wel controleerbaar, dus als een partij op een paar stemmen na een drempel niet gehaald heeft, zal er om een hertelling gevraagd worden.
Referenties:
1 .Aankondiging stemmen met rood potlood:
http://www.nrc.nl/binnenland/article776191.ece/Stemmen_gaat_weer_met_het_rode_potlood2. Wij vertrouwen stemcomputers niet:
http://www.wijvertrouwenstemcomputersniet.nl/3. Kleuren en beïnvloeding, Rood:
http://www.phobos.be/kleurenpsychologie/vurig_rood.html4. Kiesraad:
http://www.kiesraad.nl/